SAĞLAM ÇOCUK İZLEMİ

Amacı:

-       Büyüme ve geliÅŸimi deÄŸerlendirmek

-       Tüm Sistemleri muayene

-       Tarama testleri

-       Erkan tanı koymak

-       Aşılarını yapmak

-       Aileyi eÄŸitmek

-       DoÄŸru beslenme için önerilerde bulunmak

 

Ne Sıklıkla İzlenmeli:

-       Ä°lk yıl sık izlenmeli. Büyüme ve geliÅŸmenin en hızlı olduÄŸu dönem.Erken tanı ve tedbir alınabilir.

-       DoÄŸumda

1.Ay            5.Ay

2.Ay            6.Ay

3.Ay            9.Ay

4.Ay          12.Ay

 

Ne Sıklıkla İzlenmeli:

-       2.Yıl  (4 kez)   (15. 18. 21. 24. Aylar)

-       3.Yıl  (2 kez)

-       4.Yıl  (2 kez)

Kreş ve anaokuluna başlanınca gereksinim artar.

-       5.Yıl  (1-2 kez)

-       6.Yıl  (1-2 kez)

-       Okul dönemi  (1-2 kez)

-       Ergenlik dönemi  (1-2 kez)

 

 

Birinci Ay:

 

Sık karşılaşılan sorunlar.

Sarılık

Emzirme sorunları

Sütüm yetiyor mu?

Emzirme tekniği hataları

Emzik biberon kullanmaması gerekliliğinin belirtilmesi

AÄŸlama

BebeÄŸin sorununu anlayamamak

Kolik (2.haftadan sonra baÅŸlar)

Gaz çıkarmayı baÅŸaramamak

BebeÄŸin uykularının düzensizliÄŸi ve az uyuması

Nasıl giydirilecek

Oda ısısı (22 – 24 derece)

Yıkama

Kulak, pişik ve burun tıkanıklığı

Annenin sorunları

Gebelik hüznü

Post natal depresyon

 

1.Ay uygulamaları:

  - K vitamini (doÄŸumda)

  - Hepatit B aşısı (doÄŸumda ve 1. Ayın sonunda)

  - D vitamini 15.günde baÅŸlanır

  - Topuk kanı alınması (doÄŸum yapılan hastanede taburcu olurken 1.hafta)

  - Ä°ÅŸitme tarama (doÄŸum yapılan hastanede)

 

2. Ay sık karşılaşılan sorunlar.

   - Kolik sancıları aÄŸlama

   - Yeterli kilo alamama

   - Gaita sıklığında deÄŸiÅŸiklik

   - Seyrek gaita yapma

   - Anne iÅŸe baÅŸlıyorsa anne sütüne devam etme zorluÄŸu, mama baÅŸlama gerekebilir

   - Uyku düzeni 

2.Ay uygulamalar

 - Anne iÅŸe baÅŸlayacaksa anne sütüne devam edebilmek için önerilen, sütün sağılıp depolanması

 - Kolik için öneriler. Masaj

 - D vitaminine devam

 - Kalça USG

 - BebeÄŸe uyaran vermenin öneminin ve baÄŸlanmanın vurgulanması

 - Zayıflık olunca

 

 - DTaB-IPV/HIB.BC6 Pnömoleol, Rotavirus aşısı. 

 

  4. Ayda deÄŸerlendirme ve uygulamalar.

- Büyümenin deÄŸerlendirilmesi ( kilo alımı ve boy uzaması)

- Anne sütü yeterli mi?

- D vitaminine devam

- Fe proflaksisi baÅŸlama

- Ses çıkaran oyuncaklar

- Aşılar: DTaB – IPV –HIB pnömokle

 

   6. Ayda deÄŸerlendirme ve uygulamalar.

- Büyümenin deÄŸerlendirilmesi

- DoÄŸum ağırlığının iki katına çıktı mı?

- Destekli desteksiz oturuyor mu?

- DiÅŸler çıkmaya baÅŸladı mı?

- D vitamini devam

- Fe proflaksisi devam

- Aşılar DTaB – IPV –HIB pnömokle OPV

 

9. ve 12.Ay deÄŸerlendirme ve uygulamalar.

- Büyümenin deÄŸerlendirilmesi

- Beslenme biçimi

- Ä°ÅŸtah nasıl Pürtüklü yiyor mu?

- Kaç diÅŸi var

- Tek kelime söylemeye baÅŸladı mı?

- Emekleme sıralama yürüme

- Yeme yedirme sorunları

- Tv karşısında evde dolaşarak yedirme

- Baskıcı yedirme

- Anemi kontrolü

- Beslenme danışmanlığı (aile sofrasına oturtma, pürtüklü besinlere baÅŸlama)

- 12.Ayda KKK, suçiçeÄŸi pnomokok aşıları

- Kitap okumak, oyun oynamak

 

2.yılda değerlendirme ve uygulamalar.

-       Büyümenin deÄŸerlendirilmesi

-       Motor geliÅŸim, dil geliÅŸimi, sosyal geliÅŸimin deÄŸerlendirilmesi

-       18.ayda Hepatit A DTaB-HIB-IPV

-       24.ayda Hepatit A

-       Tuvalet eÄŸitiminin baÅŸlaması

-       Yaşına uygun kitap ve oyuncak

 

3.yılda değerlendirme

-       Büyüme geliÅŸim deÄŸerlendirme

-       Kan basıncı ölçümü

-       Rutin idrar bakımı

-       KonuÅŸma, uyar cümleler kurabilir, eÅŸ ve zıt anlamlı söyleyebilir

-       Tuvalet eÄŸitimi tamamlanmış mı?

-       KreÅŸe baÅŸlanabilir

-       Cinsel kimliÄŸini fark eder. Sorularına yanıt verilmeli

-       Çok konuÅŸur sorar. Merakını gidermek gerekir

-       Üç tekerlekli bisiklete binebilirler

 

4.yılda değerlendirme

-       KreÅŸ eÄŸitimi

-       Görgü kuralları öÄŸretilmeli

-       Tv izlemeye sınır getirilmeli

-       Kekemelik, tırnak yeme olabilir

-       Resim yapabilirler

-       Beceriler geliÅŸtirilmeli

 

5.yılda değerlendirme

-       Anaokulu eÄŸitimi

-       Bedeni koruma önerileri

-       YaÅŸa uygun sanat ve spora yönlendirme

-       ÇocuÄŸu dinleme sorularını yanıtlama

-       Ezbere ÅŸiir ya da ÅŸarkı söyleyebilir

-       Kendi giyinebilmeli

 

Prof. Dr. Figen Åžahin - Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk SaÄŸlığı ve Hastalıkları A.D. 49. Türk Pediatri Kongresi Haziran 2013

 

BEBEK BESLENMESÄ°NDE DOÄžRU BÄ°LGÄ°LER

   - Bebeklikte doÄŸru beslenme ilk altı ay tek başına anne sütü ve altı ay civarında baÅŸlanacak olan miktar ve besinsel olarak yeterli ve güvenli tamamlayıcı beslenme ile birlikte iki yıla kadar devam ettirilebilecek anne sütü beslenmesidir.

   - DoÄŸum sonrası ilk 1 saatte emzirme baÅŸlatılmalıdır.

   - Ä°lk 24 saatte 8-12 emzirme saÄŸlanmalıdır.

   - Tıbbi olarak gerekmedikçe yeni doÄŸan bebeklere anne sütü dışında içecek veya yiyecek verilmemelidir.

   - Ä°lk altı ay emzik kullanılmamalıdır.

   - Anne sütü oda ısısında en fazla 4 saat, buzdolabında 48 saat, buzlukta 2 hafta, derin dondurucuda 6 ay saklanabilir.

   - Tamamlayıcı besinlere uygun baÅŸlama altı ay civarında olmalıdır.  

  - Tamamlayıcı besinler 17. haftadan önce verilmemeli, 26.haftadan sonraya da bırakılmamalıdır.

   - Anne sütü tamamlayıcı beslenmeye raÄŸmen ilk 6-8 aylık bebeÄŸin enerji gereksiniminin %60-70’ini, 9-11 aylık bebeÄŸin %50-55’ini, 12-23 aylık bebeÄŸin %35-40’ını saÄŸlar. Tamamlayıcı beslenmenin kontrolsüz arttırılması anne sütünün azalmasına sebep olabilir.

   - Ä°lk tamamlayıcı gıda meyve olmalıdır. Meyve suyu biberonla deÄŸil, kaşıkla verilmelidir.

   - Tahıllar artan enerji ihtiyacını karşılamanın yanında lif kaynağıdır.

   - BuÄŸday, çavdar, arpa gibi gluten içeren gıdaların4-7 ay arasında anne sütü ile beslenirken az miktarda baÅŸlanması çölyak hastalığı açısından koruyucu olur.

   - Sebzeler vitamin mineral antioksidan ve lif yönünden zengindir. Bu gurubun etle birlikte tüketilmesi içeriÄŸindeki c vitamini ve demir emilimini attırır.

   - Yumurta hergün verilebilir. Bıldırcın yumurtasında kolesterol ve A vitamini biraz daha fazladır.

   - Yeterince hayvansal protein tüketen ve aynı zamanda anne sütü alan çocuklarda ayrıca inek sütü veya formül süt verilmesine ihtiyaç yoktur.

   - Alerjiden korumanın en iyi yolu 4-6 ay tek başına anne sütü vermektir.

 

 

T.C SAÄžLIK BAKANLIÄžI 2020 AÅžI TAKVÄ°MÄ°

 
 
 

Sağlık Bakanlığı aşı takvimi dışında uygulanmasını önerdiğimiz diğer aşılar:

1- Rotavirus aşıları:

Rota virüsler bebek ve çocuklarda hastaneye yatırılmayı gerektiren isal ataklarının yarısından sorumludur. Rotavirus aşılarının bu virüslerin neden olduğu ciddi isal vakalarından %85-93 oranında koruyucu olduğu gösterilmiştir.

a)Rotarix (Glaxo Smith Kline) 2.veya 3. Ay- 4.veya5.ay uygulanan 2 oral doz.
b)Rotateq (Merck) 2.veya 3ay- 4.veya5.ay- 6.veya7.ay uygulanan 3 oral doz.

2- Meningokok aşıları:

Neisseria meningitidisin neden olduğu invaziv meningokokal hastalıklardan korur. Meningokoka bağlı enfeksiyonların 1/3 ünde ateş dışında klinik bulgu yokken 1/3 ünde ağır klinik bulgularla seyreden bakteriyemi 1/3 ünde ise menenjit görülür. Türkiye de 5 yaş altındaki ölümlerin %10,2 sinden invaziv meningokokal hastalık sorumludur.

Menactra(Sanofi Pasteur)
A,C,Y,W-135 serogruplarına karşı koruma sağlayan konjuge meningok aşısıdır.
9-23 aylık çocuklarda en az 3 ay arayla 2 doz.
2-11 yaş arasındaki çocuklarda tek doz uygulanır.

3-İnsan Papilomavirus (HPV) Aşıları:

HPV dünyada cinsel yolla en sık bulaşan enfeksiyondur. Serviks(rahim ağzı) kanseri tüm dünyada kadınlarda kansere bağlı ölümler içinde ikinci sırada yer alır.Serviks kanserine yakalanan kadınların %99 unda etken HPV dir. HPV enfeksiyonlarının büyük kısmı herhangi bir bulgu vermeksizin kendiliğinden ortadan kalkarken bazı HPV tiplerinin(16,18,45,46) neden olduğu enfeksiyonlar süreğen olur ve kadınlarda servikal kanser gelişimi ile sonlanabilir.

HPV aşıları 9-55 yaş arası kız çocukları ve kadınlarda uygulanabilir. Çocuklarda 9-10 yaşta yapılması önerilir.

a)Cervarix(Glakso Smith Klein) 0. 1. ve 6. Ayda
b)Gardasil (Merck) 0. 2. Ve 6. Ayda uygulanır.